Toprak İşleme Makinaları,Toprak İşleme Makinaları Hakkında

Unutmayalım ki toprak da canlıdır. Her canlıgibi toprağın HAVAYA, NEME ve ISIYA ihtiyacı vardır Tekniğine uygunolarak işlenmemiş tarladan; istediğimiz verimi değil, sadece toprağınVERDİĞİ KADARINI alabiliriz. Toprağımızı tekniğine uygun olarak işlemeksuretiyle ISI, NEM ve HAVALANMAYI sağlamanın yanı sıra, toprağınyapısının da düzeltilerek, bitki kök sisteminin gelişmesine veyayılmasına uygun bir ORTAM hazırlanması da gerekmektedir.


Resim 31 :Taban taşı oluşmuş bir toprağın kesiti Kültür bitkilerininbüyümesi, olgunlaşması ve meyve verebilmesi için toprağın elverişliolması gerekir. Toprağı elverişli bir hale getirebilmek ise uygun birTOPRAK İŞLEME ile mümkündür.

Resim 32 : Toprak işlemenin amaçlarını özetleyecek olursak; Tohumyatağını hazırlamak, style="LINE-HEIGHT: 150%; mso-bidi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-family: Times New Roman">Yabancı ot kontrolünüyapmak Toprak yüzeyindeki bitki artıkları, anız ve ahır gübresiningömülmesini sağlamak, Tarlayı sulamaya hazırlamak ve erozyonu kontroletmektir. Bu amaçları gerçekleştirebilmek için değişik yapıda birçokTOPRAK İŞLEME ALETİ geliştirilmiştir. Toprak işleme aletlerini şöylesınıflandırabiliriz; 1. Sınıf Toprak İşleme Aletleri

2. Sınıf Toprak İşleme Aletleri

Alet

Kombinasyonları
-Pulluklar
-Çizeller
-Dip kazanlar
-Kültüvatörler
-Tırmıklar
-Toprak frezeleri
-Merdaneler
-Diğer aletler

I. BİRİNCİ SINIF TOPRAK İŞLEME ALETLERİ

1. PULLUKLAR
Toprak işlemede en yaygın kullanılan alet pulluklardır. Pulluklartoprağı parçalar çevirerek devirir, gevşetir anız ve yabancı otlarıtoprağa gömer.
Ülkemizde en çok kullanılanlar askılı pulluklardır. Bunları sıra ile inceleyelim.
ASKILI PULLUKLAR

Traktör hidrolik kollarına bağlanıp, askıda tutularak çekilen pulluklara askılı pulluklar denir.
ASKILI PULLUKLARIN FAYDALARI

Pulluk traktörün arkasına bağlandığı için patinaj önlenir, çeki gücü artar.
Taşınmaları kolaydır, havada taşındıkları için az aşınırlar.
Traktöre kısa bağlandığından sürümde dönüş kolaylaşır, yastık başları kısa olur.
Traktör iş verimini arttırır, zamandan kazandırır
Çekili pulluklardaki bir çok parça bunlarda yoktur.
ASKILI PULLUKLARIN ÇEŞİTLERİ
A-Kulaklı pulluklar
B-Döner kulaklı pulluklar
C-Diskli pulluklar
A-KULAKLI PULLUKLAR
Askılı pulluklar içerisinde en çok kullanılan kulaklı pulluklardır.Gövde ve sokların sayısı bir ile yirmi arasında değişir.


Resim 33 : Dörtsoklu kulaklı bir pulluk Esas parçaları: Bağlama kafası, çatı, çaprazmil, muylular, gövde ve uç demiri. Yardımcı Parçaları:
Ön gövdecik, köşe kesen, gübre gömücü, taş sigortası, kulak uzantısı


Resim 34 : Kulaklı pullukların toprağı işleyişi
PULLUKTAKİ ÖLÇÜLER

Pulluk parçalarından uç demirinin bağlanması çok önemlidir.
Bu bağlantıda iki pay vardır.
1. Alt kavrama payı
2. Yan kavrama payı
Düz bir yerde uç demirinin ucu ile taban demirinin arasındaki boşluğaalt kavrama payı denir. Alt kavrama payı az olursa pulluk toprağabatmaz, çok olursa pulluk toprağa dalmaya çalışır, derinlik ayarıgüçleşir ve traktör zorlanır.
Pulluk gövdesi yan olarak düz bir yere konduğunda uç demiri ucununtaban demirinden işlenmemiş tarafa doğru biraz çıkıntılı bağlandığıgörülür. Bu boşluğa yan kavrama payı denir.
Pulluğa yön verir ve dengeli çalışmasını sağlar.
Yan kavrama az olursa pulluk sürülmüş tarafa kaçar. Çok olursa, işlenmemiş tarafa kaçar.
Kulaklı Pulluklarda Aranılacak Özellikler
-Bağlantı yerlerinde boşluk olmamalıdır.
-Pulluğun boyu kısa olmalıdır.
-Çapraz mil ve muylular ayarlanabilir olmalıdır.
-Bağlama kafası yüksek ve üzerinde 3-5 bağlama deliği bulunmalıdır.
-Büyük ve çekilir pulluklarda son gövdede destek tekeri bulunmalıdır.
-Pulluktaki tüm ölçüler standartlara uygun olmalıdır.
Pulluğun Traktöre Bağlanması ve Sökülmesi
Pulluk traktöre bağlanırken önce ayarsız alt kol, sonra ayarlı kol,daha sonra üst bağlantı kolu bağlanır. Sökülürken ise bu işlemin tersiyapılır.
PULLUK AYARLARI
Atölye Ayarı:
Tarlaya gitmeden önce yapılması gereken ayardır.
Traktör çalıştırılır, pulluk kaldırılıp düz bir yere çekilir ve yerebırakılır bu durumda çok az ileri çekilir. Yan bağlantı kollarıtekerleklerden eşit uzaklıkta ve tekerleğe değmeyecek şekildeayarlanır.
-Birinci gövdenin taban demiri ile ikinci gövdenin uç demiri arası ölçülür.
-Traktör sağ arka tekerinin iç kenarından arkaya düz bir çizgi çizilir veya bu düzgün bir çıta da olabilir.
-Birincigövdenin uç demiri ucu ile traktör sağ arka tekeri arası mesafenin;Birinci gövdenin taban demiri ile ikinci gövdenin uç demiri ucuarasında kalan mesafeden beş parmak kadar fazla olması sağlanır. Bu işdaha önce cıvataları gevşetilen aks mili bu ölçüye göre, sağa, solakaydırılarak yapılır ve cıvatalar tekrar sıkıştırılır. Bu şekildeyapılan ayardan sonra traktör tekerleği tarlada çizi duvarınıtırmalamaz ve dolayısıyla lastik daha az aşınır.
-Tarlayagiderken traktörün her iki yan tespit zincirleri gerdirilir. Daha sonrapulluk kaldırılarak, hidrolik düzen yolda taşıma durumuna getirilir.Tarlaya fazla sarsmadan ve çok hızlı olmamak üzere gidilir.
Tarla Ayarı:
-Tarlada, traktörün üzerindeki yol kilidi açılır.
-Pulluk yere indirilir.
-Traktörün hidrolik sistemi çeki durumuna alınır.
-Yangerdirme zincirleri gevşetilir. Gevşetme alt bağlantı kollarıtekerleklere 4-5 parmak kalıncaya kadar devam etmeli ve tekerleklerbağlantı kollarına değmemelidir.
-Pulluklailk çizgi açılıp arka sağ tekerlek pulluk çizgisine girince pulluğunsağ-sol paralellik ayarı, ayarlı askı kollarından yapılır.
-Önarka paralellik ayarı; pulluğun çatısı tarla düzeyinde ön ve arkadaparalel olmalıdır. yani pulluk yere tam oturmalıdır. Bu ayar üstbağlantı kolundan yapılır.
-Derinlikayarı; derinlik ayarı ikinci çizgiden sonra belirli bir gazda ve hızdayapılmalıdır. Derinlik ayarı hidrolik indirme kolu ile yapılır.İstenilen derinlik bulununca, hidrolik kolu tespit kelebeği ilebelirlenir ve sabitleştirilir. Derinlik ayarı üst bağlantı kolu ileyapılmalıdır. Üst bağlantı kolu, pulluk çizide iken yere paralel veyatraktöre doğru biraz eğik olmalıdır.
B-DÖNER KULAKLI PULLUKLAR
Aynı çiziden gidip gelerek düz sürüm yapan pulluklara döner kulaklı pulluklar denir.


Resim 35 : Döner kulaklı pulluklar
Özellikleri;
1. Düz sürüm yaptıklarından tarla yüzeyi düzgün bir şekilde sürülür.
2. Erozyon engellenir.
3. Dönüşlerde kısalıktan dolayı yakıt ve zaman tasarrufu sağlanır.
Döner Kulaklı Pullukların Ayarı: Normal kulaklı pulluklarda olduğu gibidir. C-DİSKLİ PULLUKLAR İyi Yönleri: Toprakta dönerek çalıştıkları için engellere takılmazlar. Kesmeişlemini diskin çevresi yapar, disk dönerken kendi kendine bilenir.Diskler bombeli olduğu için darbelere karşı daha çok dayanırlar. Diğerpulluklarda uç demiri kör ise taban sertliği yapar. Diskli pulluklardabu söz konusu değildir. Sakıncalı Yönleri: Kulaklı pulluktaolduğu gibi iyi bir devirme ve kapama yapamaz. Toprağı şerit halindebıraktığı için ağır ve yaş toprakları iyi parçalayamaz. Kendi kendinetoprağa batar. Derinlik arttırmak için üzerine ağırlık bağlanmalıdır.
Çizi tabanı dalgalı olur.


Resim 36 : Üç gövdeli diskli bir pulluk
Ayarları
Derinlik ayarı, hidrolik kumanda kolundan yapılabildiği gibi üstbağlantı kolu uzatıp kısaltılarak da yapılabilir. İş genişliği ayarı,arka çizi tekerinin sağa-sola alınması ile gerçekleştirilir. Sağaalınırsa geniş, sola alınırsa dar sürüm yapılır. Ayrıca, diskindurumundan dolayı sahip olduğu açı ile gidiş yönüne göre sahip olduğuaçı alet üzerinde değiştirilerek toprağın parçalanması artırılıpazaltılabilir.
Pullukların Bakımı
Diğer ekipmanlar gibi pulluklarda, kapalı bir yerde korunmalıdır.Açıkta güneş altında veya kapalı nemli yerlere konulmamalıdır. Birtahta veya takoz üzerine alınmalıdır. İş mevsimi dışında uç demiri,kulak, taban demiri ve aks başları paslanmaya karşı muhakkakgreslenmelidir. Uç demiri ile ökçe demiri aşınmışsa yenileriyledeğiştirilmelidir. Gevşemiş cıvatalar, yaylı rondela konarak sıkılmalıve eğilmiş çatı araları doğrultulmalıdır.
Pulluklarla İlgili Önemli Tavsiyeler
Alınacak pulluk traktörünüze uygun olmalıdır. Bunu biraz dahaaçıklarsak; Traktörünüzün beygir gücüne göre pulluk 2-3 veya 4 sokluolmalıdır. Pulluğu traktör rahatlıkla zorlanmadan istenilen hızdaçekebilmelidir. Pulluk ölçüleri traktör iz genişliğine ve hidrolikdüzenine uygun olmalı, hidrolik kolayca kaldırılıp, indirilmelidir.Pulluk yapı itibariyle sağlam, bilhassa ön aks mili ve işleyiciparçalardan uç demiri ve kulak, sertleştirilmiş çelikten olmalıdır.Pulluğun üst bağlantısında 2-5 delik olmalıdır. Tek delik pulluklarıtraktörün hidroliği iyi kumanda edemez. Bu sebeple düzgün ve eşitderinlikte sürüm yapılmaz. Hatta sürümde güç ve yakıt sarfiyatı daartar. Pullukta işleyici gövde yani kulak şekli çalışacağı toprağınyapısına, cinsine, yapılan ziraat çeşidine uygun olmalıdır. Hiç olmazsaçevrede imal edilen ve çevre şartlarına göre uygun olanı tecrübe iletespit edilmiş olmalıdır. Bunun içinde özel durumlar dışında yarı bükükveya orta dik kulak tipinde pulluk satın alınmalıdır. Pulluğun birgövdedeki iş genişliği, traktörün arka tekerlek taban genişliğine uygunolmalıdır.
Sürüm Şekilleri ve Sürüm Tekniği
Kulaklı pulluklarla yapılan sürümlere tahtavari sürüm denilmektedir. Bu sürüm şeklinde iki değişik yöntem uygulanır.
- Birincisi balık sırtı sürüm şeklidir. İkincisi ise açık çizi sürüm şeklidir.
Balıksırtı sürüm şeklinde ilk çizgi tarlanın ortasından açılır ve parselbaşlarında hep sağa dönülerek sürüme devam edilir. Sürüm bitişindeparselin ortasındaki ilk iki toprak şeridinin üst üste binmesindendolayı balık sırtı biçiminde boydan boya bir tümsek meydana gelir.
-Açık çizi yönteminde ise ilk çizi parselin kenarından açılarak parselbaşlarında daima sola dönülürse sonunda parselin ortasında kanalbiçiminde açık bir çizi kalır.
-Kulaklı pulluklarda sürüm yapıldığında balık sırtı yönteminde tarlanınortasında bir tümsek, açık çizi yönteminde ise tarlanın ortasında birkanal meydana gelmektedir. Bu iki yöntemin sakıncalı yönlerini birtarafa bırakıp iyi olan yönlerini birleştirmek suretiyle şu şekilde birsürüm şekli uygulanabilir.
-Bu tekniğe göre orta boy tarlalar için en uygun parsel genişliği 60-70adım (40 metre), büyük tarlalar için 110-120 adım (80 metre) kadaralınmalıdır.
- Sürüme başlamadan önce tarlada traktörün döneceği kadar yastık başı bırakılmalıdır.
Başlangıç çizgisinin açılması:
Traktör gergi zincirleri gergin olarak parsele girilir. Birinci gidiştepulluk yaklaşık beş parmak derinlikte sürüm yapabilecek şekilde üstbağlantı kolu uzatılır ve pulluk sola yatırılır. (Arka gövde ile sürümyapılır). Birinci gidişten sonra sola dönülerek traktörün sol arkatekeri daha önce açılan çizide olmak üzere aynı ayarla geri dönülür.Meydana gelen kanal her yerde eşit derinlikte ve yaklaşık bir adımgenişlikte olacaktır. Daha sonra bu başlangıç çizisi ikinci turdakapatılacaktır. Bunun için üst bağlantı kolu kısaltılır. Pulluk gövdesitam yere paralel olmayacak şekilde biraz düzeltilir. Arka gövdeninsürüm derinliği yaklaşık on parmak kadar olmalıdır. Dönüşte ilk açılankanal tamamen kapatılacaktır. Derinlik aynıdır. Bundan sonra istenilenderinliğe göre bu ayarla üçüncü kez gidilip dönülebilir. İstediğimiztoprak işleme derinliği elde edildiğinde pulluğun tüm ayarlarıyapılmalıdır.
Son çizinin bitirilmesi:
Tarlanın ya da parselin bitimine iki veya üç tur kaldığı zaman, sürümderinliği bitişe doğru giderek azaltılır. Bu sırada başlangıç çizisininaçılmasının tersi olarak pulluk sağa yatırılarak sürüme devam edilir.Bitişten önceki gidişte derinlik sürüm derinliğinin yarısına kadarazaltılmalıdır.
Toprağın pullukla işlenmesinde dikkat edilmesi gereken önemli hususlar;
Son yıllarda tarımda yapılan araştırmalar göstermiştir ki; toprağı çokmiktarda işlemek hem toprak açısından iyi neticeler vermemekte hem deürün maliyetini artırmaktadır. O halde toprağın gereğinden fazlaişlenmesi yanlıştır.
Ülkemiz çiftçilerinde eskiden beri süregelen yanlış bir intiba vardır.Toprağı ne kadar çok sürersen o kadar verim artar diye. Hattaçiftçilerimiz aralarında toprak işleme ile ilgili sohbetlerinde;tarlayı ikiledim, üçledim gibi ifadelerle yaptıkları sürüm sayılarınıbirbirlerine övünerek anlatırlardı.
Oysa artık yapılan bilimsel çalışmalar göstermektedir ki toprağı çokmiktarda işlemek, çok fazla sürmek, hem toprağın verimliliği bakımındanhem de ürün maliyeti bakımından zararlıdır.
Ülkemiz çiftçilerinin dünya piyasalarında rekabet edebilmeleri içinürün maliyetini düşürmeleri gerekmektedir. Bunun yolu da gelenekseltarımdan teknik tarıma geçmekle mümkündür. Toprak gereği kadarişlenmeli, fazla işlemeden kaçınmalıdır.
Sonuç olarak pulluğumuzu yerinde, zamanında ve yeteri kadar kullanmalıyız.
2. ÇİZELLER
Son yıllarda ülkemizde çok kullanılmaya başlanmışlardır. Toprağıdevirmeden işlerler. Toprağı derin olarak çizdikleri için aynı zamandadipkazanın görevini de yapmış olurlar. Bunun yanısıra pullukkullanımını iyice azaltmışlardır. Çiftçilerimiz tarafından üç bacak,yedi bacak gibi ayak sayıları ile adlandırılırlar.


Resim 37 : Yedi ayaklı bir çizel
Özellikle pamuk yerlerinin hazırlanmasında çok kullanılmaktadırlar.Pulluğun kullanılmasını büyük ölçüde azaltmışlardır. Yapıları basittir.Bir çatı üzerine monte edilmiş çizici ayaklardan ibarettir.
Değişik ayak sayısına sahip çizeller vardır. İş verimleri pulluğanazaran çok yüksektir. Bu bakımdan toprak işlemede maliyeti düşürürlerve zamandan tasarruf sağlarlar.
3. DİPKAZANLAR
Bazı toprak ve iklim şartlarında her yıl aynı derinlikte işlenen toprakkatının hemen altında kalınlığı 8-10 cm. ye varan su geçirmez sert birtabaka oluşur. Taban taşı denilen bu tabakanın oluşmasıyla topraktasuyun, alt katmanlarına sızması zorlaşır ve bitkinin kök gelişiminiengeller. Dolayısıyla toprağa düşen yağmur ve kar sularının toprağınalt katlarında süzülmesini zorlaştırarak suyun toprak yüzeyinden akıpgitmesine ve erozyona sebep olur. Bu nedenle taban taşının belirliaralıklarla kırılması gerekir. Bu iş dipkazan denilen özel gövdelipulluklarla yapılır. Bu aletin işleyici gövdesi dik ve sağlam birpayandaya bağlı kama biçiminde bir uç demirinden oluşur. Aletin işgenişliği sert tabakayı (taban taşını) kıracak şekilde olmalıdır. Bunusağlamak için önceden sert tabakanın derinliği tespit edilmelidir.Dipkazan; belirli aralıklarla çekilmesi gerekiyorsa bir yöndeçekildikten sonra, ikinci olarak önce çekilen doğrultunun dikine vebelirli aralıklarla çekilmelidir. Killi ağır topraklarda dipkazanın uçdemirinin arkasına; gülle şeklinde yada silindir biçiminde bir parçabağlanarak toprak içerisinde hem sert tabakanın daha iyi patlatılmasıhem de belli bir derinlikte bu parçanın geçtiği yerde boşluklaroluşturularak toprağın havalandırılması ve suyun toprakta hareketikolaylaştırılmış olur. Dipkazanın gövdesi değişik tiplerde olabilir.Bunların sabit ya da titreşimli olarak çalışan tipleri mevcuttur.Titreşimli olarak çalışanlar traktörün kuyruk milinden hareketleçalıştırılırlar. Sabit olanlar ise traktör arkasında belli birderinlikte Toprağa batacak şekilde çekilerek çalıştırılmalıdır.Traktörün hidrolik sistemi, dipkazanla çalışırken, mutlaka çeki kontrolkonumunda olmalı, dipkazanla çalışırken ön ağırlıklar takılmalıdır.


Resim 38 : Dipkazanın topraktaki etkisi
II. İKİNCİ SINIF TOPRAK İŞLEME ALETLERİ

1. KÜLTÜVATÖRLER
Kültüvatörler; toprağı yırtarak kabartmak, parçalamak, havalandırmak,yabancı otları kesip köklerini yüze çıkarmak, mineral gübrelerikarıştırmak ve anız bozmak gibi amaçlarla kullanılırlar.
2. TIRMIKLAR
Tarla yüzeyini işlerler. En çok hafif ve orta ağırlıktaki topraklardakullanılırlar. Tarla yüzeyini kabartır, kaymak tabakasını kırar, yabaniotları söker ve tohum yatağının hazırlanmasını sağlarlar.


Resim 39 : Tırmıklar
Çeşitleri;
a) Dişli tırmıklar,
b) Yaylı tırmıklar,
c) Döner tırmıklar,
d) Diskli tırmıklar olmak üzere dört grupta toplanır. Her grubun değişik şekilleri vardır.
Diskli Tırmıklar (Diskarolar)
Diskleri ile toprağı keser, ufalar, aktarır ve karıştırırlar. Pulluklasürümden sonra, bilhassa ağır ve otlu tarlada kesekleri en iyi ufalayanalettir. Ayrıca çok otlu tarlada ve yeşil ot ekim nöbetinde otları veyeşilliği parçalayıp toprağa karıştırırlar. Yalnız, toprak ve iklimşartlarına bağlı olarak erozyona yol açacak hallerde kullanılmamalıdır.


Resim 40 : Diskaro
Diskli tırmıkların bakım ve ayarı
Diskarolarda açı ayarı en uygun şekilde yapılmalıdır. Açıyı artırmak,traktörün çeki gücünü ve yakıt sarfiyatını artırır. Yapılan iş miktarıazalır. Rahat bir çalışma için normal bir ayar yapılmalıdır. Tarlakoşulları, iş genişliği, iş derinliğine bağlı olarak saatte 6-10 km.hızla çekilmelidir. Diskaroların bakımı kolaydır. Çalışan diskyüzeyleri paslanmaya karşı greslenmeli, yatakları gresörlüklerine zamanzaman gres basılmalıdır. Kapalı yerlerde muhafaza edilmelidir.
3. TOPRAK FREZESİ
Bu aletin kullanma amaçlarını şöyle sıralayabiliriz;
- Toprağı yüzeysel olarak kabartır, ufalar ve karıştırır.
- Tarla yüzeyindeki otları ve sapları keser, toprağı homojen bir şekilde karıştırır.
- Pullukla işlenmiş toprağı da işler ve ekime hazır hale getirir.Özellikle bağ ve bahçe işlerinde çok kullanışlıdır.
- İkinci üründe toprağın hazırlanmasını, sapların toprağa karıştırılmasını sağlar.
Mibzerle ekim işlerinde ve özellikle kombinasyon olarak kullanılmakta,ayrıca şerit vari toprak işleme yapmaktadır.


Resim 41 : Freze
Aletin Kullanılması
Toprak frezeleri, traktörün kuyruk milinden hareket alır. Traktörlerleçekilme hızları, saatte 4-8 km arasında değişir. Toprak frezelerindegenel olarak düşük ilerleme hızında ufalama daha küçük parçalı, yüksekilerleme hızında ufalanan toprak daha iri parçalıdır. Aynı zamanda buufalama bıçak milinin devri ile de ilgilidir. Bıçak milinin devriazaldıkça ufalama büyür, devir arttıkça ufalanan toprak daha küçükolarak parçalanır. Çekilme hızı ile bıçak milinin devri uygun birşekilde ayarlanırsa, toprak yapısına göre istenilen ufalamasağlanabilir. Toprak frezelerinin iş genişlikleri sabittir. Yalnız bazıfrezelerde, bıçak grupları sağa veya sola kaydırılabilir. Bahçelerdeağaç altları, freze sağa kaydırılmış olarak işlenir. Bazı toprakfrezelerinde ufalama ayarı muhafaza saçının bıçaklara yaklaştırılıp,uzaklaştırılmasıyla yapılır. Saç bıçaklara yaklaştırıldıkça ufalamadaha çok yapılır. Bakımları kolaydır. Hangar veya kapalı bir yerdetakoz üzerinde muhafaza edilmeli, aşınan bıçaklar yenileri iledeğiştirilmeli, eğilen bıçaklar doğrultulmalıdır. Dişli kutusuna uygunve yeteri kadar dişli yağı konulmalıdır. Hareket kayışı olanlarda isekayışlar sökülüp ve duvara asılarak muhafaza edilmelidir. Kuyrukmilinden hareket veren şaft mafsalının gresörlüklerine de gresbasılmalıdır.
Rototiller
Günümüzde, tek veya kombinasyon aleti şeklinde, teknik özellikleri vekullanılışları diğer frezelerden daha üstün olan rototillerkullanılmaktadır. Her türlü toprakta rahatlıkla çalışmakta ve tohumyatağını en iyi şekilde hazırlamaktadırlar. Kuyruk milinden gelenhareket, dişli kutusuna ve oradan da istenilen devirde,bıçak milineverilmekte ve iyi bir şekilde toprağı işlemektedir.
4. MERDANELER
Toprak keseklerini parçalayıp ufalttıkdan sonra gevşek olan toprağıbastırarak toprakla tohumun temasını artırır ve dolayısıyla çimlenmeyeyardım eder. Traktöre çekili ya da askılı olarak bağlanarak yüzücüpozisyonda çalışırlar.


Resim 42 : Merdane
Merdaneler;
· Düz merdaneler,
· Dalgalı merdaneler,
· Dip bastıran merdaneler,
olmak üzere üç grupta toplanırlar.
Düz merdaneler; toprak yüzeyinin bastırılmasında ve düzeltilmesindekullanılırlar. Bu tip merdaneler düz silindir biçimindedirler. Dalgalı(halkalı) merdaneler; tarla işlerinde en çok kullanılan merdanelerdir.Toprağı bastırır, keseklerini ufalar ve yüzeyde 2-5 cm’lik ufalanmıştoprak örtüsü oluşturur. Halkalı merdaneler halka şekillerine görekonik, yıldız, cambridge ve croskil şeklinde adlandırılırlar. Dipbastıran merdaneler; tarla yüzeyindeki derin pulluk çizgilerini yokeder, kesekleri ufalayıp, tarla yüzeyini düzgün bir hale getirirler.
Sürgüler
Sulu tarım arazilerinde toprağı fazla bastırmadan düzeltme işlemindekullanılırlar. Toprağın üst tarafındaki boşluklar ve kanalcıklarkırılır ve alttaki nemin buharlaşarak kaybolması önlenir. Sürgülergenellikle tahta ve demirden yapılırlar. Traktöre askılı ya da çekilibağlanıp, serbest yüzücü pozisyonda çekilerek çalışırlar.
III. ALET KOMBİNASYONLARI
Tohum yatağının hazırlanmasında, o andaki hava şartları ile tarlanındurumu etkili olmaktadır. Uygun bir tohum yatağı hazırlanırken,pullukla iyi işlenmiş bir tarlada, bir tırmık veya bir kültüvatörgeçirmek yeterli olabilir. Hububat tarımında genel olarak, kültüvatörveya diskli tırmıkla tarla hazırlanır ve ekim yapılır. Değişik ve ağırtoprak şartlarında bu aletlerin tek tek kullanılması yeterli olmaz.Zaman ve iş kaybı olduğu gibi masraf da artmış olur. Birde işletmedeişler yoğunlaşmış ve traktöre diğer işlerde ihtiyaç varsa, toprakhazırlamaya fazla zaman ayrılmaz. Bu sebepler dolayısıyla bir defada vemümkün olan en kısa sürede işi bitirmek için alet kombinasyonlarıgeliştirilmiştir.Bunlar 2'li, 3'lü ve 4'lü şekilde olabilmektedir.


Resim 43 : Kombinasyon
Tırmık-kültüvatör, sivri uçlu tırmık-dönerli tırmık, kültüvatör-dişli tırmık, yaylı tırmık-dönerli tırmık gibi. Bunlardan başka;Pullukla sürümün arkasından freze ve döner tırmık beraberceçekilebildiği gibi sürüm yapılmadan direkt ekimde freze ve merdaneikilisi ekim makinesiyle beraber üçlü bir alet makine kombinasyonuoluşturulabilirler. Kombinasyon aletlerinin bakımı diğer aletlergibidir. Kapalı bir yerde korunmalı, nemli yerlere konulmamalıdır.Paslanmaya karşı greslenmeli, aşınmış ve kırılmış uçlardeğiştirilmelidir. Tarlaya taşınmalarında daha dikkatli olmalı, taşımakilidi kullanılmalı, yan zincirler gerdirilmelidir. Hızla gidilmeyipvirajlarda dikkat edilmelidir.


Kaynak:Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü