BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA

MEYVE AĞAÇLARININ ÇEŞİTLİ ORGANLARI VE BUNLARIN İŞLEVLERİ

Meyve ağaçlarının tür ve çeşitlerine göre köklerde depolanan yeterli besin maddeleri bu bitkilerin toplu gelişmelerine, fizyolojik dengelerinin bozulmasına meyvelerin kaliteleri ve ağaçların yaşamları üzerine olumlu ya da olumsuz etki yaparlar. Köklerde depo maddeleri az ise meyve ağaçlarının fizyolojik etkinlikleriyle morfolojik yapıları yetiştiricinin istediği şekilde oluşamaz.

Diğer bitkilerde olduğu gibi meyve ağaçlarında dallar,gözler ve köklerde üretilen zıt etkili uyartıcı ve engelleyici olmak üzere iki grup büyümeyi düzenleyici maddeler vardır..
Bunlardan uyartıcı olanları meyve ağaçlarında çiçeklerin açılması, meyve tutumu, sürgünlerin gelişmesi, meyve dökümleri, çeliklerin köklenmesi, çekirdeksiz meyve oluşumu gibi, fizyolojik faaliyetleri düzenlerler. Diğer yandan büyümeyi engelleyici hormon olarak adlandırılanlar ise bir şeyden fizyolojik faaliyetleri kısıtlar ya da tamamen ölürler.
Bunların meyve ağaçlarında oluşmaları, miktarlarının artması, eksilmesi ya da etkileşimleri aylara göre değiştiği gibi uyartıcılarla engelleyicilerin üretilmeleri de farklı zamanlarda oluşmaktadır. Örneğin ; meyve ağaçlarının bünyelerinde uyartıcılardan ve ya engelleyicilerden birinin bol miktarda bulunduğu zaman diğerinin miktarının azalması gibi.


Oksinler : Bitkilerin büyüme noktalarında oluşur. Karbonhidratlarla birlikte kök ucuna taşınırlar. Bunlar daha çok bitkide büyümeyi düzenlerler.

Gibberellinler : Köklerde üretilirler. Ayrıca meistematik ve genç dokularda üretilen gibberellinler de köklere taşınır. Bunlar da büyümeyi düzenler.

Sitokininler : Meyve ağaçlarında köklerde oluşur.Tomurcuklar da ve kambiyum da bölünmeyi hızlandırarak yan köklerin ve tomurcukların büyüme ve gelişmelerinde olumlu etkiye sahiptirler.

Absizik asit (ABA) : Kloroplastlar da üretilmekte ve köklerin su ve besin maddesi alımı üzerine hücre geçirgenliğini arttırarak etkili olmaktadır. Absizik asit hücre bölünmesini ve büyümesini yavaşlatır. Ayrıca meyve ağaçlarının kış dinlenmesine girip çıkmalarında rol oynar.ABA suyun az olduğu kurak şartlar da yapraklarda stomaları kapatarak köklerde su alımını devam ettirerek su düzenini sağlar. Ayrıca ABA gaz oluşumunu engelleyerek yaz büyüme döneminde çok sıcak ve kurak koşullar ile kışın çok düşük sıcaklıklarda meyve ağaçlarının zarar görmelerini engeller.

Etilen : etilen bir gazdır. Bitki hücreleri tarafından üretilir. Etilen üretimi oksin ve diğer büyümeyi düzenleyicilerin dokulara uygulanmasından sonra büyük ölçüde artmaktadır.